Đây là 3 sai lầm ‘chí mạng’ đẩy người cầm lái vào tình huống xe mất phanh, lao không kiểm soát trên các cung đèo dốc
(Thị trường tài chính) - Mỗi sai lầm nhỏ có thể phải trả giá bằng những hậu quả không thể bù đắp.
Vụ lật xe khách chở đoàn thiện nguyện tại xã Phình Hồ, tỉnh Lào Cai sáng 27/12 khiến 9 người tử vong và 9 người bị thương, tiếp tục gióng lên hồi chuông cảnh báo về mức độ nguy hiểm khi phương tiện gặp sự cố kỹ thuật trên các cung đường đèo dốc.
Theo Công an tỉnh Lào Cai, kết quả xác minh sơ bộ xác định nguyên nhân vụ tai nạn là do xe khách mất phanh khi xuống dốc. Tai nạn xảy ra vào khoảng 7h40 tại Km35 quốc lộ 32 nối tỉnh lộ 174, đoạn qua thôn Mù Thấp, xã Phình Hồ. Đây là đoạn đường bê tông có địa hình phức tạp, gồm 2 khúc cua liên tiếp hình chữ S, độ dốc khoảng 18%.
Thời điểm xảy ra tai nạn, xe khách 29 chỗ mang biển kiểm soát Hà Nội do ông Đỗ Đăng Thịnh (65 tuổi, trú phường Thanh Xuân, Hà Nội) điều khiển, vừa qua đỉnh dốc và bắt đầu đổ xuống đoạn dốc dài, cong cua. Hệ thống phanh bất ngờ mất hiệu lực khiến xe lao nhanh, trôi tự do, va vào hộ lan đường rồi lật ngửa.
Trên xe có 18 người thuộc một đoàn thiện nguyện xuất phát từ Hà Nội, đang trên đường đến điểm trường thôn Tả Ghềnh (thuộc trường Mầm non Họa My, xã Phình Hồ). Vụ tai nạn đặc biệt nghiêm trọng khiến 9 người tử vong tại chỗ và 9 người khác bị thương.
3 sai lầm dễ dẫn tới mất phanh khi xuống đèo
Theo lực lượng chức năng, đoạn đường xảy ra tai nạn có độ dốc lớn, mặt đường bê tông, hai khúc cua chữ S liên tiếp với tầm nhìn hạn chế. Khi phương tiện vừa qua đỉnh dốc và bước vào đoạn xuống dốc dài, nếu phanh gặp trục trặc, xe sẽ nhanh chóng tăng tốc do quán tính và trọng lượng lớn, đặc biệt với xe chở nhiều người.
Trong điều kiện không có đường lánh nạn, khi xe mất phanh ở dốc dài, khả năng xử lý của tài xế bị thu hẹp đáng kể. Phương án thường được nhắc tới là cố điều khiển xe tỳ vào ta luy dương hoặc hộ lan để giảm tốc, song rủi ro lật xe vẫn rất cao.
Từ thực tế vụ tai nạn tại Phình Hồ, nhiều tài xế và chuyên gia giao thông cho rằng, việc phòng ngừa ngay từ trước và trong quá trình đổ đèo giữ vai trò quyết định.
Sai lầm đầu tiên liên quan đến khâu chuẩn bị phương tiện. Trước mỗi chuyến đi dài nói chung và hành trình qua đèo dốc nói riêng, tài xế cần bảo dưỡng và kiểm tra kỹ thuật xe theo đúng quy trình. Hệ thống phanh, lốp xe, áp suất lốp, dầu phanh, dầu trợ lực lái, nước làm mát, hệ thống đèn, cảm biến an toàn, cần gạt nước đều phải bảo đảm hoạt động đúng thiết kế. Với xe khách, xe tải vận hành cường độ cao, việc chủ quan trong bảo dưỡng dễ dẫn tới sự cố nghiêm trọng.
Sai lầm thứ 2 xuất phát từ cách điều khiển phương tiện trên đường. Việc di chuyển vượt quá tốc độ cho phép, thiếu quan sát biển báo, giữ khoảng cách an toàn không bảo đảm hoặc vượt xe khi chưa đủ điều kiện về tầm nhìn đều làm gia tăng nguy cơ tai nạn. Tâm lý nôn nóng, bức xúc khi gặp xe di chuyển chậm phía trước trong thời gian dài dễ dẫn tới hành vi vượt ẩu, đặc biệt nguy hiểm trên đường đèo dốc.
Sai lầm thứ 3 là sử dụng phanh sai kỹ thuật. Việc giữ phanh liên tục khi đổ đèo khiến hệ thống phanh chịu áp lực lớn, nhanh chóng tăng nhiệt, dẫn tới mòn má phanh, cháy phanh và mất tác dụng hãm tốc. Đây là nguyên nhân phổ biến của các vụ tai nạn nghiêm trọng trên đường đèo.
Kỹ năng cần nắm để hạn chế rủi ro
Theo khuyến cáo của các tài xế nhiều kinh nghiệm, khi đổ đèo, phanh động cơ giữ vai trò then chốt trong việc kiểm soát tốc độ. Nguyên tắc “lên dốc số nào, xuống dốc số đó” giúp động cơ tham gia hãm tốc, giảm tải cho phanh chân.
Với xe số sàn, tài xế cần chủ động về số thấp phù hợp. Với xe số tự động, ngoài chế độ D, nhà sản xuất thường trang bị thêm các cấp số 3-2-1, các chế độ L, S, M hoặc dấu “+/-” để hỗ trợ phanh động cơ khi xuống dốc.
Trong quá trình di chuyển, phanh chân nên được sử dụng theo cách dứt khoát, ngắt quãng khi cần giảm tốc, tránh rà phanh kéo dài. Khi gặp mặt đường trơn trượt, thao tác nhấp nhả phanh giúp hạn chế hiện tượng bó phanh, mất lái và xe bị văng ngang.
Bên cạnh đó, việc đánh lái gấp hoặc phanh gấp tại các khúc cua dễ khiến xe mất cân bằng, nhất là với phương tiện có tải trọng lớn hoặc phân bổ tải không đều, làm gia tăng nguy cơ lật xe.
Vụ lật xe khách tại xã Phình Hồ cho thấy hậu quả đặc biệt nghiêm trọng khi sự cố kỹ thuật xảy ra trên đường đèo dốc. Trong bối cảnh nhiều tuyến đường miền núi có địa hình phức tạp, lưu lượng phương tiện gia tăng vào dịp cuối năm, việc tuân thủ kỹ thuật lái xe an toàn và bảo dưỡng phương tiện cần được đặt lên hàng đầu.
Đối với xe chở khách, mỗi quyết định sau tay lái không chỉ liên quan tới an toàn của người điều khiển mà còn gắn trực tiếp với tính mạng của nhiều hành khách. Trên các cung đường đèo dốc, sự cẩn trọng và chuẩn bị kỹ lưỡng là yếu tố then chốt để hạn chế những tai nạn tương tự.
