Chiến sĩ đầu tiên cắm cờ chiến thắng trên nóc Dinh Độc Lập: Người chỉ huy quả cảm, từng hội ngộ với Đại tướng Võ Nguyên Giáp

Đại tá Bùi Quang Thận sinh năm 1948 tại huyện Thái Thụy, tỉnh Thái Bình cũ (nay thuộc tỉnh Hưng Yên), trong một gia đình có truyền thống cách mạng. 

Năm 1966, khi vừa tròn 18 tuổi, ông nhập ngũ và trở thành chiến sĩ thuộc lực lượng Tăng - Thiết giáp. Một năm sau, khi quân đội Mỹ đổ bộ lực lượng viễn chinh vào miền Nam, cuộc kháng chiến chống Mỹ bước vào giai đoạn ngày càng khốc liệt.

Đại tá Bùi Quang Thận. Ảnh: VTC News

Hơn 10 năm gắn bó với Lữ đoàn Tăng - Thiết giáp thuộc Quân đoàn 2, từ vị trí pháo thủ, ông từng bước trưởng thành và được tin tưởng bổ nhiệm làm Đại đội trưởng Đại đội 4, Tiểu đoàn 1 - đơn vị được giao nhiệm vụ đánh chiếm Dinh Độc Lập trong Chiến dịch Hồ Chí Minh lịch sử.

Trưa 30/4/1975, trong đội hình xe tăng tiến vào trung tâm Sài Gòn, xe tăng 843 do Đại đội trưởng Bùi Quang Thận chỉ huy đã vọt lên trước nhưng bị mắc tại cổng phụ bên trái Dinh Độc Lập. 

Ngay sau đó, xe tăng 390 do Chính trị viên Vũ Đăng Toàn chỉ huy được lệnh tăng tốc, húc đổ cánh cổng chính. Lái xe Nguyễn Văn Tập điều khiển xe lao thẳng vào sân dinh, đánh dấu thời khắc bước ngoặt cuối cùng của cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước.

Đồng chí Bùi Quang Thận lấy lá cờ giải phóng trên xe để cắm lên cột cờ trên nóc dinh Độc Lập. Ảnh tư liệu

Khoảnh khắc xe tăng tiến vào Dinh Độc Lập trưa ngày 30/4/1975. Ảnh tư liệu

Không mang theo vũ khí, Đại đội trưởng Bùi Quang Thận nhanh chóng tháo lá cờ Mặt trận Dân tộc Giải phóng miền Nam Việt Nam từ tháp pháo xe tăng và chạy bộ vào bên trong Dinh Độc Lập. Tại nóc dinh, ông mất nhiều phút để hạ lá cờ “ba sọc” của chính quyền Dương Văn Minh do kích thước lớn và vải dày. 

Trước khi kéo lá cờ mới lên, ông cẩn thận ghi vào góc cờ dòng chữ: “Bùi Quang Thận - 11h30 ngày 30/4/1975”. Khoảnh khắc ấy đã đi vào lịch sử, đánh dấu sự sụp đổ hoàn toàn của chế độ cũ, chấm dứt cuộc chiến tranh cứu nước lâu dài nhất của dân tộc Việt Nam, mở ra kỷ nguyên hòa bình và thống nhất đất nước.

Sau khi hoàn thành nhiệm vụ, ông mang theo lá cờ “ba sọc” vừa hạ xuống và trở lại sân dinh, nơi lực lượng bộ đội ta đã tập kết đông đủ. Hình ảnh ông với lá cờ trong tay được nhiều phóng viên ghi lại, trở thành chứng cứ lịch sử xác thực khẳng định ông chính là người cắm lá cờ chiến thắng trên nóc Dinh Độc Lập - biểu tượng cho sự toàn thắng của dân tộc Việt Nam.

Đại tá Bùi Quang Thận (thứ 2 từ phải sang) được gặp gỡ vị tướng của nhân dân - Đại tướng Võ Nguyên Giáp năm 1976. Ảnh tư liệu

Sau chiến tranh, Đại tá Bùi Quang Thận tiếp tục học tập, rèn luyện và đảm nhiệm nhiều cương vị quan trọng trong quân đội như Lữ đoàn trưởng Lữ đoàn 203, Chủ nhiệm Tăng - Thiết giáp Quân đoàn 2. 

Năm 1976, ông từng có cuộc hội ngộ với Đại tướng Võ Nguyên Giáp. Đến năm 1999, ông được phong quân hàm Đại tá và nghỉ hưu một năm sau đó. Trở về quê hương, ông cùng gia đình sống giản dị bằng nghề nông, nuôi thủy sản và buôn bán nhỏ.

Trong suốt sự nghiệp, ông được Đảng và Nhà nước trao tặng nhiều phần thưởng cao quý, trong đó có Huân chương Chiến công Giải phóng hạng Nhất, Huân chương Chiến sĩ Giải phóng hạng Nhất, Huân chương Kháng chiến chống Mỹ cứu nước hạng Ba cùng nhiều danh hiệu khác. 

4 chiến sĩ cắm cờ trên nóc phủ Tổng thống ngụy Sài Gòn ngày 30/04/1975. Ảnh tư liệu

Khi nhắc đến thời khắc lịch sử trưa 30/4/1975, ông từng khiêm tốn chia sẻ: “Tôi chẳng nghĩ gì nhiều khi làm điều đó. Đấy là một việc rất đỗi bình thường của người lính trận. Ai ở trong hoàn cảnh ấy cũng sẽ làm như tôi…”.

Đại tá Bùi Quang Thận qua đời ngày 24/6/2012 tại quê nhà và được an táng tại nghĩa trang xã Thụy Xuân. Một năm sau, ông được truy tặng danh hiệu Anh hùng Lực lượng vũ trang Nhân dân, ghi nhận trọn vẹn đóng góp và dấu ấn không thể phai mờ của người lính đã gắn tên mình với thời khắc thiêng liêng nhất của lịch sử dân tộc.