‘Cây thần linh’ hàng nghìn năm tuổi thuộc loại quý hiếm bậc nhất thế giới chỉ có duy nhất ở Việt Nam, luôn được theo dõi đặc biệt
(Thị trường tài chính) - Loài cây này hiện đứng đầu trong danh sách các loại cây có giá trị đặc biệt, được người dân bản địa bảo vệ nghiêm ngặt và gần như ‘bất khả xâm phạm’.
Vườn quốc gia Bidoup - Núi Bà nằm trên địa phận hai huyện Lạc Dương và Đam Rông thuộc tỉnh Lâm Đồng. Vườn có diện tích hơn 70.000 ha và tiếp giáp với các tỉnh Khánh Hòa, Ninh Thuận và Đắk Lắk.
Bidoup - Núi Bà được đánh giá là vườn quốc gia sở hữu cảnh quan thiên nhiên tuyệt đẹp và được xem là một trong những trung tâm đa dạng sinh học hàng đầu tại Việt Nam. Thống kê của các cơ quan chức năng cho thấy, khu vườn này là nơi sinh sống của khoảng 2.077 loài thực vật, 131 loài thú, 304 loài chim, 15 loài hạt trần và 302 loài lan.
Đặc biệt, khu vực "cổng trời" nằm trong địa giới hành chính của huyện Đam Rôngcòn tồn tại một quần thể thông hai lá dẹt từ 500 đến 1.100 tuổi. Khu vực này có độ cao trung bình từ 1.400 đến 1.500m so với mực nước biển.
Thông hai lá dẹt có tên khoa học là Ducampopinus krempfii thuộc họ thông (Pinaceae) là một loài cây đặc hữu của Việt Nam. Đây là một loài thông cổ, có đặc điểm nhận dạng là hai lá dẹt hình lưỡi kiếm và hiện nay chỉ tồn tại duy nhất ở Việt Nam.
Chia sẻ trên báo Dân trí, ông Nguyễn Lương Minh, Phó Giám đốc Vườn quốc gia Bidoup - Núi Bà, cho biết: "Ở Việt Nam, thông hai lá dẹt đã được phát hiện tại một số nơi như Vườn quốc gia Chư Yang Sin (Đắk Lắk) và Vườn quốc gia Phước Bình (Ninh Thuận). Tuy nhiên, khu vực Cổng Trời của Vườn quốc gia Bidoup - Núi Bà là nơi có số lượng cây thông hai lá dẹt nhiều nhất, đặc biệt là cây cổ thụ 1.100 tuổi, cây thông hai lá dẹt già nhất Việt Nam".
Với nguồn gen quý hiếm, thông hai lá dẹt đóng vai trò quan trọng trong việc bảo tồn đa dạng sinh học và duy trì hệ sinh thái rừng. Tuy nhiên, do tác động của nhiều yếu tố như khai thác rừng trái phép và biến đổi khí hậu, loài cây này đang phải đối mặt với nguy cơ tuyệt chủng.
Theo tiêu chuẩn phân loại của Sách đỏ Việt Nam loài này được xếp vào cấp V (Vulnerable) – Sẽ nguy cấp ( có thể bị đe dọa tuyệt chủng); và theo tiêu chuẩn IUCN được xếp vào cấp EN (Endanger)- nguy cấp. Loại cây này hiện đứng đầu trong danh sách các loài cây có giá trị đặc biệt. Cũng bởi vậy, những cây thông hai lá dẹt cổ thụ, hàng trăm năm tuổi, luôn là mục tiêu săn lùng của lâm tặc.
Tại Vườn Quốc gia Bidoup – Núi Bà (huyện Đam Rông, tỉnh Lâm Đồng), có một cây thông hai lá dẹt 1.100 năm tuổi vô cùng quý hiếm. Được người K'Ho, Lạch, Cil bản địa tôn vinh là "cây thần linh", cây được bảo vệ nghiêm ngặt và không ai được phép xâm phạm.
Chu vi gốc cây lên đến 7,3 mét, phải cần đến 7 người mới có thể ôm trọn. Đặc biệt, hệ thống rễ cây trải qua hàng ngàn năm đã lan rộng, tạo thành những hốc rễ bí ẩn bên dưới. Lớp mùn dày hàng mét quanh gốc cây không chỉ thể hiện sự lâu đời mà còn tạo điều kiện cung cấp độ ẩm và chất dinh dưỡng giúp cây phát triển mạnh mẽ.
Ông Lê Minh Chương, cán bộ Trạm kiểm lâm Cổng Trời, thuộc Hạt Kiểm lâm Vườn quốc gia Bidoup – Núi Bà, chia sẻ với báo Dân trí, "cây thần linh" hiện đang sinh trưởng và phát triển tốt.
“Quần thể thông hai lá dẹt là loài đặc hữu, rất quý hiếm, vì vậy, cán bộ trạm luôn phối hợp chặt chẽ với đồng bào địa phương để quản lý và bảo vệ nghiêm ngặt. Chúng tôi thường xuyên tổ chức tuần tra, kiểm soát, ngăn chặn các hành vi xâm hại và phòng chống cháy rừng”, ông Chương chia sẻ.
Theo ông Nguyễn Lương Minh, lực lượng chức năng hiện đã "đánh số, lập hồ sơ và đưa vào danh sách theo dõi đặc biệt" đối với "cây thần linh" nói riêng và quần thể thông hai lá dẹt nói chung.
Ông Minh cho biết thêm: "Đây là loài cây quý hiếm, nhưng do tính chất khó di thực (chuyển cây đến trồng ở nơi khác), chúng tôi phải vừa quản lý, bảo vệ cây mẹ, vừa thực hiện các biện pháp bảo tồn đối với những gốc thông non".
Cũng theo lãnh đạo Vườn quốc gia Bidoup - Núi Bà cũng cho biết, hiện nay vườn đã mở tuyến du lịch dã ngoại tới quần thể thông hai lá dẹt, nhằm tạo điều kiện cho người dân và du khách trải nghiệm, khám phá và nghiên cứu khoa học.
