Các nhà khoa học cảnh báo: Trái Đất đã bước vào đại tuyệt chủng lần thứ 6, đe dọa sự tồn tại của loài người?

Mới đây, một nghiên cứu mang tên "Sự biến mất của sự sống" do các nhà khoa học Mexico thực hiện đã đưa ra những bằng chứng đáng lo ngại cho thấy Trái Đất có thể đang bước vào giai đoạn đầu của cuộc đại tuyệt chủng lần thứ 6. Nghiên cứu được thực hiện bởi hai nhà sinh thái học Gerardo Ceballos và Rodolfo Dirzo, chỉ ra rằng tốc độ tuyệt chủng của các loài động vật có xương sống trong 100 năm qua cao gấp 1.000 lần so với mức trung bình trong 1 triệu năm trước.

Điều này đồng nghĩa với việc số lượng động vật có xương sống trên Trái Đất đang suy giảm ở mức báo động và nếu xu hướng này tiếp tục, chúng ta có thể sẽ phải đối mặt với một thảm họa sinh thái chưa từng có.

Gấu Bắc Cực trên vịnh Hudson. Ảnh: National Geographic

Công trình nghiên cứu quan trọng này đã được trao giải thưởng danh giá "Tri thức nơi tuyến đầu" của Tây Ban Nha, nhằm tôn vinh những đóng góp to lớn của nó cho sự phát triển của nhân loại. Giải thưởng này là minh chứng cho tầm quan trọng của nghiên cứu này và sự cần thiết phải hành động ngay lập tức để bảo vệ sự đa dạng sinh học trên Trái Đất.

Tại lễ trao giải thưởng "Tri thức nơi tuyến đầu" ở Bilbao, Tây Ban Nha, nhà sinh thái học Gerardo Ceballos đã đưa ra lời cảnh báo đáng lo ngại về tình trạng suy giảm đa dạng sinh học do tác động của con người. Theo ông, trong vòng 1 thế kỷ qua, hàng trăm nghìn loài động vật đã biến mất do các nguyên nhân như gia tăng dân số, biến đổi khí hậu, hủy hoại môi trường sống và khai thác thủy sản quá mức.

Nhiều loài vật trên cạn không còn đủ môi trường sống tự nhiên để đảm bảo sự tồn tại lâu dài của chúng. Ảnh: Dionell Datiles/EyeEm/Getty

Sự tuyệt chủng của các loài động vật không chỉ ảnh hưởng đến bản thân chúng mà còn tác động dây chuyền đến các loài thực vật khác do mối quan hệ cộng sinh và phụ thuộc lẫn nhau trong hệ sinh thái. Đồng tác giả của nghiên cứu, ông Rodolfo Dirzo, nhấn mạnh rằng tương lai của con người phụ thuộc chặt chẽ vào cách thức chúng ta bảo vệ sự đa dạng sinh học và phát triển kinh tế - xã hội một cách bền vững.

Nghiên cứu "Sự biến mất của sự sống" là công trình khoa học tiên phong đánh giá nguy cơ tuyệt chủng của từng loài động vật, đồng thời xem xét nguy cơ này đối với toàn bộ các chi thuộc loài đó. Nó cũng là công trình đầu tiên đánh giá tốc độ tuyệt chủng ở cấp độ cao hơn loài.

Thông điệp từ nghiên cứu này là vô cùng cấp bách: Nếu con người không hành động ngay lập tức để ngăn chặn khủng hoảng đa dạng sinh học do ô nhiễm môi trường và biến đổi khí hậu, sự tồn tại của chính chúng ta có thể bị đe dọa trong vòng 200 năm tới.

Ảnh chụp từ trên không cho thấy đất rừng bị phá trái phép ở Rừng nhiệt đới Amazon, Apui, Brazil. Ảnh: Bruno Kelly/Reuters

Lịch sử 4,5 tỷ năm của Trái Đất đã chứng kiến 5 sự kiện tuyệt chủng hàng loạt quét sạch vô số loài sinh vật. Trong số đó, sự kiện Ordovic-Silur cách đây 444 triệu năm và sự kiện va chạm tiểu hành tinh Chicxulub cách đây 66 triệu năm là hai sự kiện thảm khốc nhất.

Tiểu hành tinh Chicxulub, với đường kính khoảng 12 km, lao vào Trái Đất với tốc độ kinh hoàng 70.000 km/h, khu vực va chạm là vùng biển ngoài khơi bán đảo Yucatán, Mexico. Vụ va chạm tạo ra miệng núi lửa khổng lồ rộng hơn 190km, gây ra một trận sóng thần tàn khốc và thiêu rụi mọi sinh vật trong phạm vi 1.500km. Bụi và mảnh vỡ từ vụ va chạm phóng lên bầu khí quyển, che khuất ánh sáng mặt trời, dẫn đến hiện tượng nguội lạnh toàn cầu và làm sụp đổ hệ sinh thái trên Trái Đất. Thảm họa này đã xóa sổ 76% số loài sinh vật trên hành tinh. 

Sự kiện tuyệt chủng do tiểu hành tinh Chicxulub gây ra là lời nhắc nhở nhức nhối về sức mạnh hủy diệt của thiên nhiên và sự mong manh của sự sống trên Trái Đất. Nghiên cứu sự kiện này giúp chúng ta hiểu rõ hơn về những mối đe dọa tiềm ẩn trong tương lai và có biện pháp phòng ngừa hiệu quả hơn.