Bệnh tim mạch, ung thư, tiểu đường… trở thành nguyên nhân gây tử vong hàng đầu tại Việt Nam

Tại tọa đàm "Gánh nặng bệnh mạn tính và tiềm năng ứng dụng chuyển đổi số trong quản lý bệnh", diễn ra ngày 13/10 tại Hà Nội, Ban tổ chức đã chia sẻ những số liệu đáng chú ý về tình trạng bệnh tật tại Việt Nam. 

Theo Bộ Y tế, tại Việt Nam, các bệnh không lây nhiễm như tim mạch, ung thư, tiểu đường và bệnh hô hấp mạn tính đang trở thành nguyên nhân hàng đầu gây tử vong và bệnh tật.

Số liệu năm 2019 cho thấy, gánh nặng bệnh tật do bệnh không lây nhiễm chiếm tới 73,7% tổng gánh nặng bệnh tật và tử vong toàn quốc. Trong đó, bệnh tim mạch 20,5%, ung thư 13,3%, bệnh hô hấp mạn tính 4% và tiểu đường 3,9%.

Việt Nam ghi nhận hơn 350.000 ca tử vong mỗi năm do các bệnh không lây nhiễm, bao gồm khoảng 70.000 ca do bệnh tim mạch, 66.000 ca do ung thư và 13.000 ca do tiểu đường. Đáng lo ngại, 41,5% số ca tử vong xảy ra trước tuổi 70, gây tổn thất lớn cho kinh tế và xã hội. 

Các bệnh này cũng đang có xu hướng trẻ hóa, khi đột quỵ, cao huyết áp, tiểu đường và suy thận dần phổ biến ở người trẻ. Thống kê của Trung tâm Đột quỵ (Bệnh viện Bạch Mai), có đến 10% người bị đột quỵ thuộc độ tuổi 18 - 35; có 5 - 12% người trẻ dưới 35 tuổi mắc cao huyết áp; nhiều trường hợp dưới 20 tuổi được chẩn đoán mắc bệnh tiểu đường tuýp 2. Mỗi năm Việt Nam có thêm 8.000 người bị suy thận, trong đó có nhiều bệnh nhân dưới 30 tuổi.

Hai Phó Chủ tịch T.Ư Hội Thầy thuốc trẻ Việt Nam Nguyễn Hữu Tú và Trần Xuân Bách chủ trì buổi tọa đàm. Ảnh: Báo Tiền Phong

Theo Báo Tiền Phong, Thạc sĩ, Dược sĩ Nguyễn Hữu Tú - Phó Chủ tịch kiêm Tổng thư ký Hội thầy thuốc trẻ Việt Nam cho biết, có sự gia tăng và biến đổi về các yếu tố nguy cơ, trong đó có thuốc lá điện tử và thuốc lá nung nóng, tiêu thụ đồ uống có hàm lượng đường cao gia tăng.

Theo số liệu của Bộ Y tế, chỉ trong vòng 2 năm, tỷ lệ sử dụng thuốc lá điện tử ở học sinh từ 13 - 15 tuổi đã tăng từ 3,5% năm 2022 lên 8% năm 2023. Nhóm tuổi 15 - 24 có tỷ lệ sử dụng cao nhất (7,3%), tiếp theo là nhóm 25 - 44 tuổi (3,2%) và nhóm 45 - 64 tuổi (1,4%). Năm 2023, gần 700 cơ sở y tế đã ghi nhận 1.224 ca nhập viện do dị ứng, ngộ độc, tổn thương phổi cấp do thuốc lá điện tử và thuốc lá nung nóng.

Bên cạnh đó, lượng tiêu thụ đồ uống có đường ở Việt Nam, từ năm 2002 - 2018, đã tăng từ 6,6 lít/người/năm lên 50,7 lít/người/năm, gấp 7 lần trong 15 năm. Việt Nam đứng thứ ba trong khu vực Đông Nam Á về tiêu thụ trà sữa, với quy mô thị trường đạt khoảng 362 triệu USD.

Theo ông Nguyễn Hữu Tú, từ thực trạng trên, ngành y tế đã đưa ra một số kiến nghị, trong đó có việc đề nghị Quốc hội kịp thời ban hành quy định để cấm toàn diện các sản phẩm này trước khi việc sử dụng trở nên phổ biến hơn, như cấm sản xuất, kinh doanh, nhập khẩu, quảng cáo, sử dụng các sản phẩm thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng.

Ngành Y tế đề xuất áp thuế 40% với các mặt hàng đồ uống có hàm lượng đường cao. Nếu áp dụng mức thuế trên, thu ngân sách là khoảng 17,4 nghìn tỷ đồng.

Còn nghiên cứu được tiến hành bởi trường Đại học Y tế Công cộng ước tính, mức thuế suất 40% sẽ dẫn đến giảm tiêu dùng và giảm được 2% tỷ lệ thừa cân, 1,5% tỷ lệ béo phì, phòng tránh được hơn 81.000 ca tiểu đường type 2 và tiết kiệm được 24,55 triệu USD chi phí y tế.