Báo động nguy cơ tổn thương gan, thậm chí dẫn đến ung thư nếu giữ thói quen ăn uống này
(Thị trường tài chính) -Bệnh sán lá gan hiện nay ngày càng phổ biến và nguy hiểm hơn vì thói quen ăn đồ sống, tái của nhiều người Việt ngày càng tăng.
Hiện nay tình trạng nhiễm sán lá gan tại Việt Nam đang gia tăng do thói quen ăn uống, thậm chí nhiều ca bệnh bị chẩn đoán nhầm với ung thư gan hoặc tắc mật.
Các chuyên gia y tế cảnh báo những món ăn sống như gỏi cá, rau sống, chính là một trong những nguyên nhân khiến nhiều người nhập viện trong tình trạng tổn thương gan nặng, thậm chí nguy hiểm đến tính mạng.
Gỏi cá, gỏi tôm hay các loại thủy sản tươi sống vốn được xem là đặc sản ở nhiều địa phương nhưng lại tiềm ẩn nguy cơ nhiễm sán rất cao. Khi ấu trùng sán xâm nhập vào cơ thể có thể gây viêm nhiễm, tắc mật hoặc có thể dẫn đến ung thư gan nếu không được phát hiện sớm.
Triệu chứng của sán lá gan khá giống với những bệnh lý khác, điển hình như đau bụng, vàng da, sụt cân, mệt mỏi, ngứa hoặc rối loạn tiêu hóa. Đó là lý do bệnh thường được phát hiện muộn gây nhiều biến chứng nguy hiểm.
Ngày 1/12, Bệnh viện Đặng Văn Ngữ (Hà Nội) đã tiếp nhận một bệnh nhân nam 45 tuổi nhập viện vì đau bụng dữ dội kéo dài hơn hai tháng. Trước đó bệnh nhân đi khám được chẩn đoán là ung thư gan và chuẩn bị can thiệp. Tuy nhiên sau khi thực hiện các xét nghiệm chuyên sâu, kết quả cho thấy bệnh nhân bị nhiễm sán lá gan. Qua điều trị kịp thời, bệnh nhân đã hồi phục hoàn toàn.
Bác sĩ chuyên khoa cho biết nếu không được phát hiện kịp thời, người bệnh có thể phải điều trị theo phác đồ ung thư, vừa tốn kém vừa nguy hiểm. Một số trường hợp khác cũng phải qua nhiều cơ sở y tế vì triệu chứng mơ hồ, chỉ đến khi được làm xét nghiệm đặc hiệu như ELISA, siêu âm, CT/MRI hoặc kỹ thuật sinh học phân tử mới xác định được vị trí ký sinh và tổn thương do sán gây ra.
Hiện nay tại Việt Nam nhiều địa phương duy trì thói quen ăn gỏi cá. Kết quả điều tra của Viện Sốt rét - Ký sinh trùng - Côn trùng Trung ương năm 2023 tại một số xã quanh hồ Thác Bà (Yên Bái) cho thấy tỷ lệ nhiễm sán lá gan nhỏ ở người dân lên đến 68%, còn 83% mẫu cá tại khu vực này có chứa ấu trùng sán. Điều này đồng nghĩa với việc chỉ cần ăn gỏi cá, nguy cơ nhiễm bệnh đã ở mức báo động.
Khi sán xâm nhập cơ thể, chúng trú ngụ tại hệ gan mật trong thời gian dài, gây viêm mạn tính, tổn thương đường mật, tắc mật và thúc đẩy quá trình hình thành ung thư. Việt Nam thuộc nhóm quốc gia có tỷ lệ ung thư gan cao nhất thế giới, trong đó nhiễm ký sinh trùng là một trong những yếu tố nguy cơ đáng kể.
Việc điều trị sán lá gan phụ thuộc vào loại sán và mức độ tổn thương. Hai loại thuốc đặc hiệu được sử dụng phổ biến là Praziquantel và Albendazole. Tuy nhiên, bác sĩ cảnh báo người dân tuyệt đối không tự ý mua thuốc uống vì liều dùng và phác đồ phải được chỉ định bởi bác sĩ chuyên khoa ký sinh trùng.
Các chuyên gia y tế nhấn mạnh rằng phòng bệnh sán lá gan đòi hỏi sự phối hợp toàn diện của con người, vật nuôi và môi trường, hay còn gọi là mô hình “Một sức khỏe”. Việc ăn chín uống sôi là yếu tố tiên quyết.
Người dân cần từ bỏ thói quen ăn đồ sống, tái, bảo đảm vệ sinh khi chế biến thực phẩm, rửa tay bằng xà phòng trước khi ăn và sau khi đi vệ sinh. Rau thủy sinh cần được rửa thật sạch hoặc nấu chín kỹ để loại bỏ nguy cơ mang trứng sán.
Bên cạnh đó, các vật nuôi như trâu, bò, chó, mèo cũng cần được tẩy giun sán định kỳ vì đây là nguồn trung gian dễ phát tán mầm bệnh ra môi trường. Người dân nên ưu tiên sử dụng nguồn nước sạch, nước máy hoặc nước đã lọc đạt chuẩn.
Các chuyên gia khuyến cáo rằng khi xuất hiện những dấu hiệu bất thường như đau vùng gan, rối loạn tiêu hóa, ngứa kéo dài hoặc sụt cân không rõ nguyên nhân nhưng khám ở nhiều nơi vẫn không tìm ra bệnh, người dân nên đến cơ sở chuyên khoa ký sinh trùng để xét nghiệm.
