13 vị trí dễ mắc ung thư nhất trên cơ thể, cần biết để phòng tránh

Theo ước tính của Tổ chức Y tế Thế giới, mỗi năm toàn cầu ghi nhận gần 20 triệu ca mắc mới ung thư và hơn 10 triệu ca tử vong vì căn bệnh này, với 2/3 số trường hợp xảy ra tại các nước đang phát triển.

Các nghiên cứu cho thấy, ung thư đang trở thành một thách thức y tế nghiêm trọng không chỉ tại Việt Nam mà còn trên phạm vi toàn cầu. Dù đã có những tiến bộ đáng kể trong việc sàng lọc, phát hiện sớm, chẩn đoán và điều trị, nhưng thực tế, nhiều bệnh nhân ung thư vẫn chỉ được phát hiện khi bệnh đã ở giai đoạn muộn, khiến việc điều trị trở nên khó khăn và hiệu quả đạt được chưa cao.

Tại Hội nghị quốc tế về phòng chống ung thư năm 2022 tổ chức ở Hà Nội, số liệu cho thấy Việt Nam đứng thứ hai thế giới về tỷ lệ mắc ung thư. Hằng năm, cả nước ghi nhận khoảng 200.000 ca mắc mới, trong đó 82.000 trường hợp tử vong. Đáng chú ý, tỷ lệ tử vong do ung thư tại Việt Nam lên tới 73,5%, cao hơn mức trung bình thế giới (59,7%) và các quốc gia đang phát triển (67,9%). Nguyên nhân chủ yếu được cho là do phần lớn các ca bệnh được phát hiện muộn, dẫn đến kết quả điều trị hạn chế.

Vì vậy, để giảm thiểu nguy cơ mắc bệnh, việc nhận biết các yếu tố nguy cơ và áp dụng các biện pháp phòng ngừa là vô cùng quan trọng, đặc biệt ở những cơ quan dễ bị ảnh hưởng như:

Dạ dày

Hơn 15.000 ca ung thư dạ dày được ghi nhận mỗi năm tại Việt Nam. Các yếu tố nguy cơ bao gồm nhiễm vi khuẩn Helicobacter Pylori (HP), tuổi cao, ăn nhiều thịt chế biến sẵn, thực phẩm hun khói, đồ ăn cay hoặc nướng, chế độ ăn ít chất xơ và lối sống ít vận động.
Những người có tiền sử gia đình mắc bệnh ung thư dạ dày hoặc mang nhóm máu A cũng thuộc nhóm có nguy cơ cao. Vì vậy, cần hạn chế thực phẩm chế biến sẵn, tăng cường tiêu thụ thực phẩm giàu chất xơ và duy trì lối sống lành mạnh.

Ung thư dạ dày không có triệu chứng rõ ràng ở giai đoạn sớm. Ảnh: Shutterstock.

Gan

Theo thống kê mới nhất, Việt Nam ghi nhận 26.218 ca mắc ung thư gan mỗi năm, chiếm 14,5% tổng số ca ung thư, đứng đầu danh sách các loại ung thư phổ biến. Các yếu tố nguy cơ chính bao gồm viêm gan virus B và C, gan nhiễm mỡ, xơ gan, chế độ ăn uống không lành mạnh, lạm dụng bia rượu, thuốc lá và nhiễm độc từ nấm aflatoxin.

Phổi

Ung thư phổi là căn bệnh ung thư phổ biến nhất trên toàn cầu và tại Việt Nam, với 26.262 trường hợp mắc mới và hơn 23.000 người tử vong mỗi năm.
Hút thuốc lá lâu năm là nguyên nhân hàng đầu, tích tụ các chất độc hại trong cơ thể. Ngoài ra, khói bụi, ô nhiễm môi trường và hóa chất độc hại cũng là những yếu tố nguy hiểm đối với sức khỏe phổi. 

Vú
Ung thư vú hiện đứng đầu danh sách các loại ung thư phổ biến ở nữ giới tại Việt Nam, với 21.555 ca mắc mới mỗi năm, chiếm 25,8% trong tổng số. Đáng chú ý, nam giới cũng có thể mắc ung thư vú, dù tỷ lệ thấp hơn.

Kiểm tra vú thường xuyên giúp phát hiện ung thư vú. Ảnh: Shutterstock.

Khoảng 5-7% trường hợp mắc bệnh có yếu tố di truyền, trong khi hơn 90% liên quan đến môi trường sống và lối sống không lành mạnh. Nguy cơ tăng cao với những người hút thuốc lá, uống rượu, béo phì, thừa cân, ít vận động hoặc tiếp xúc với các chất gây ung thư. Xu hướng kết hôn muộn, sinh con sau tuổi 35, ít sinh hoặc không cho con bú cũng góp phần làm tăng nguy cơ.

Đại trực tràng

Ung thư đại trực tràng là một trong những bệnh lý ung thư đường tiêu hóa phổ biến nhất, chịu ảnh hưởng trực tiếp từ lối sống và chế độ ăn uống không lành mạnh. Các yếu tố nguy cơ bao gồm thừa cân, ít vận động, tiêu thụ lượng lớn thịt đỏ, thiếu rau xanh, trái cây trong khẩu phần ăn, sử dụng thức ăn nhanh, hút thuốc lá, và lạm dụng rượu bia. Ngoài ra, yếu tố di truyền đóng vai trò quan trọng với hai hội chứng đáng chú ý: đa polyp đại trực tràng gia đình và ung thư đại trực tràng di truyền không polyp (hội chứng Lynch).

Thực quản

Đứng thứ ba trong danh sách các bệnh ung thư đường tiêu hóa, ung thư thực quản gây ra 2.411 ca mắc mới và 2.222 ca tử vong mỗi năm tại Việt Nam, với tỉ lệ mắc bệnh là 8,7 trên 100.000 người. Những thói quen như hút thuốc lá và uống rượu bia chính là nguyên nhân hàng đầu dẫn đến căn bệnh này. Đồng thời, chế độ ăn giàu chất đạm và chất béo cũng góp phần làm tăng nguy cơ mắc bệnh.

Tuyến tiền liệt

Ung thư tuyến tiền liệt được xếp vào nhóm ung thư nguy hiểm thứ 5 đối với nam giới. Mặc dù tiến triển chậm, căn bệnh này có xu hướng tăng nặng theo thời gian. Nam giới từ 40 tuổi trở lên được khuyến khích kiểm tra sức khỏe nam khoa định kỳ, đặc biệt thông qua xét nghiệm định lượng kháng nguyên tuyến tiền liệt (PSA), kết hợp siêu âm nội trực tràng và sinh thiết để chẩn đoán chính xác.

Tuyến tụy

Bệnh ung thư tuyến tụy được coi là một trong những căn bệnh có tiên lượng xấu nhất, với tỷ lệ sống sót sau hai năm chỉ đạt khoảng 9,3%. Điều này chủ yếu do tuyến tụy nằm sâu trong ổ bụng, khiến các triệu chứng thường không rõ ràng và dễ bị nhầm lẫn với những bệnh lý khác. Hệ quả là bệnh thường chỉ được phát hiện khi đã ở giai đoạn muộn, làm chậm trễ quá trình điều trị và gia tăng mức độ phức tạp trong việc can thiệp y tế.

Tuyến tụy nằm sâu trong ổ bụng nên triệu chứng ung thư khá mơ hồ, dễ nhầm lẫn. Ảnh: Shutterstock.

Cổ tử cung

Mỗi năm, Việt Nam ghi nhận hơn 4.100 ca mắc mới và hơn 2.200 ca tử vong do ung thư cổ tử cung. Đây là căn bệnh diễn biến âm thầm, kéo dài từ 5 đến 20 năm, thường chỉ được phát hiện ở giai đoạn muộn. Điều này dẫn đến hậu quả nghiêm trọng như phải cắt bỏ toàn bộ tử cung và mất khả năng làm mẹ. Nguyên nhân hàng đầu gây ra ung thư cổ tử cung là virus HPV, nhấn mạnh tầm quan trọng của việc tiêm phòng và kiểm tra sức khỏe định kỳ.

Buồng trứng

Ung thư buồng trứng là một trong những căn bệnh nguy hiểm với hơn 1.400 ca mắc mới và 923 ca tử vong mỗi năm tại Việt Nam. Các yếu tố nguy cơ bao gồm: phụ nữ mãn kinh hoặc ít sinh đẻ, kinh nguyệt không đều, sử dụng liệu pháp kích thích rụng trứng, điều trị hormone hậu mãn kinh, hoặc có tiền sử gia đình mắc ung thư vú, buồng trứng, hay đại trực tràng.

Thận

Ung thư thận có thể xảy ra ở mọi lứa tuổi, nhưng nam giới, đặc biệt là nhóm trên 75 tuổi, có nguy cơ mắc bệnh cao hơn. Tuy nhiên, nếu bệnh được phát hiện sớm và điều trị đúng cách, tiên lượng sống của bệnh nhân sẽ được cải thiện đáng kể, đồng thời chất lượng cuộc sống cũng được nâng cao.

Tuyến giáp

Tại Việt Nam, ung thư tuyến giáp là một trong những loại ung thư phổ biến nhất ở nữ giới, xếp thứ 6 trong số các loại ung thư thường gặp. Nữ giới phải đối mặt với nhiều biến động về hormone trong các giai đoạn quan trọng như hành kinh, thai kỳ, mãn kinh và các áp lực tâm lý khác, khiến nguy cơ mắc bệnh gia tăng. Những dấu hiệu cần lưu ý bao gồm ho dai dẳng, khàn giọng, nuốt khó hoặc phát hiện có khối u bất thường.

Hạch

Ung thư hạch bạch huyết là một bệnh lý ác tính của hệ thống lympho, bao gồm u lympho Hodgkin và u lympho không Hodgkin. Các triệu chứng điển hình gồm nổi hạch không đau tại các vị trí như cổ, nách hoặc bẹn, kèm theo một số biểu hiện toàn thân như sốt, đổ mồ hôi về đêm hoặc sụt cân không rõ nguyên nhân.