Thủ tướng chỉ đạo khẩn về cân đối cung cầu lúa gạo, hỗ trợ nông dân và doanh nghiệp
(Thị trường tài chính) - Trước những diễn biến phức tạp của thị trường lúa gạo trong nước và thế giới, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính vừa ký ban hành Công điện số 21/CĐ-TTg ngày 4/3/2025, yêu cầu các bộ, ngành và địa phương thực hiện loạt giải pháp nhằm đảm bảo cân đối cung cầu, thúc đẩy sản xuất, kinh doanh lúa gạo bền vững và tăng thu nhập cho nông dân.
Công điện được gửi đến Bộ trưởng các Bộ liên quan, Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Việt Nam, lãnh đạo các tỉnh, thành phố, cùng các hiệp hội và doanh nghiệp trong ngành lúa gạo.
Thị trường biến động, xuất khẩu giảm
Những năm qua, Việt Nam duy trì ổn định sản xuất và xuất khẩu lúa gạo, tuy nhiên, từ đầu năm 2025, thị trường toàn cầu có nhiều biến động. Nguồn cung gạo dư thừa trong khi nhu cầu nhập khẩu giảm, khiến giá gạo xuất khẩu đi xuống. Trong nước, Đồng bằng sông Cửu Long đang bước vào cao điểm thu hoạch vụ Đông Xuân, làm giá thu mua lúa giảm mạnh so với cùng kỳ năm trước.
Để ứng phó, Chính phủ yêu cầu các đơn vị liên quan theo dõi sát tình hình thị trường, chủ động triển khai các biện pháp điều tiết phù hợp.
Các giải pháp trọng tâm
Ổn định sản xuất, hỗ trợ nông dân: Bộ Nông nghiệp và Môi trường chịu trách nhiệm hướng dẫn các địa phương sản xuất theo kế hoạch, thu hoạch đúng thời vụ và hạn chế tác động của hạn mặn. Đồng thời, cần mở rộng mô hình sản xuất lúa chất lượng cao, giảm phát thải để tăng giá trị kinh tế và bảo vệ môi trường.
Các giải pháp dài hạn bao gồm phát triển giống lúa chất lượng cao, kháng hạn, chịu mặn và đẩy mạnh chế biến sâu để nâng cao giá trị sản phẩm. Chính phủ cũng đặt mục tiêu xây dựng thương hiệu gạo Việt Nam bền vững trên thị trường quốc tế.
Mở rộng thị trường: Bộ Công Thương được giao nhiệm vụ tăng cường xúc tiến thương mại, tìm kiếm cơ hội xuất khẩu tại các thị trường lớn như Mỹ, Nhật Bản, EU và khu vực châu Phi. Đồng thời, phối hợp với các đơn vị liên quan để kiểm tra hoạt động thu mua, dự trữ lúa gạo, tránh tình trạng thao túng giá.
Bộ Ngoại giao sẽ hỗ trợ cập nhật chính sách thương mại của các nước, tạo thuận lợi cho doanh nghiệp Việt Nam tiếp cận thị trường mới.
Hỗ trợ doanh nghiệp, ổn định tài chính: Ngân hàng Nhà nước chỉ đạo các tổ chức tín dụng tạo điều kiện cho nông dân và doanh nghiệp tiếp cận vốn vay ưu đãi để thu mua, dự trữ lúa gạo. Bộ Tài chính sẽ đẩy nhanh quá trình hoàn thuế và tạo cơ chế thông quan thuận lợi để hỗ trợ xuất khẩu.
Các địa phương cần theo dõi sát diễn biến thị trường, triển khai biện pháp ngăn chặn tình trạng thương lái ép giá nông dân. Đồng thời, khuyến khích doanh nghiệp liên kết với người trồng lúa để xây dựng chuỗi sản xuất – tiêu thụ ổn định.
Tăng cường dự trữ, phát triển Logistics: Chính phủ đặt mục tiêu phát triển hệ thống kho chứa hiện đại, nâng cao năng lực bảo quản lúa gạo để giảm áp lực tiêu thụ trong thời điểm giá xuống thấp. Bộ Nông nghiệp và các doanh nghiệp xuất khẩu cần chủ động tham gia vào kế hoạch dự trữ gạo quốc gia, sẵn sàng ứng phó khi thị trường có biến động lớn.
