Siêu cường châu Á đối mặt thảm họa dân số vì giới trẻ không chịu kết hôn

Số cặp đôi đăng ký kết hôn tại Trung Quốc đã giảm tới 20% vào năm ngoái, xuống mức thấp nhất từ trước đến nay. Đây là một đòn giáng mạnh vào nỗ lực của Chính phủ nhằm đảo ngược cuộc khủng hoảng dân số đang đe dọa nền kinh tế lớn thứ 2 thế giới.

Theo dữ liệu từ Bộ Nội vụ Trung Quốc, chỉ có 6,1 triệu cặp đôi đăng ký kết hôn trong năm 2024 - giảm mạnh so với mức gần 7,7 triệu của năm trước. Đây là con số thấp nhất kể từ khi Trung Quốc bắt đầu công bố dữ liệu vào năm 1986, và chưa bằng một nửa so với đỉnh điểm năm 2013.

Việc không thể thúc đẩy hôn nhân ở quốc gia tỷ dân đặt ra thách thức lớn cho Chính phủ trong bối cảnh tỷ lệ sinh giảm mạnh. Ở Trung Quốc, giấy đăng ký kết hôn thường là điều kiện cần để làm thủ tục khai sinh cho trẻ. 

Dù một số địa phương đã bỏ quy định này để hỗ trợ cha mẹ đơn thân và các cặp đôi chưa kết hôn, tình hình vẫn không mấy cải thiện.

Tỷ lệ kết hôn ở Trung Quốc giảm kỷ lục trong năm 2024. Ảnh: Reuters 

Áp lực kinh tế và quan điểm sống thay đổi 

Nhà phân tích Ada Li nhận định: “Theo chúng tôi, tỷ lệ kết hôn tại Trung Quốc có thể tiếp tục giảm trong dài hạn. Tỷ lệ thất nghiệp cao và những rào cản kinh tế khi lập gia đình có thể khiến người trẻ càng ngại kết hôn hơn vào năm 2024. Khi lo lắng về tương lai ngày càng gia tăng, họ có xu hướng ưu tiên hạnh phúc cá nhân hơn là lập gia đình”.

Tỷ lệ thất nghiệp ở nhóm 16-24 tuổi tại Trung Quốc đạt 15,7% vào tháng 12/2024, cao hơn gần 1 điểm phần trăm so với cùng kỳ năm trước. Trước đó, Trung Quốc đã thay đổi phương pháp tính toán sau khi tỷ lệ thất nghiệp thanh niên chạm mức cao kỷ lục vào năm 2023.

Bên cạnh đó, số lượng đăng ký kết hôn có thể còn bị ảnh hưởng bởi yếu tố tâm linh. Năm 2024 được coi là "năm góa phụ" theo quan niệm dân gian, không thuận lợi cho việc cưới hỏi. Trong khi đó, số vụ ly hôn lại tăng nhẹ, với 2,6 triệu cặp đôi hoàn tất thủ tục ly hôn - tăng 1,1% so với năm 2023.

Dân Trung Quốc ngày càng ít muốn kết hôn. Ảnh: SCMP 

Dân số Trung Quốc tiếp tục suy giảm

Năm 2024 đánh dấu năm thứ 3 liên tiếp dân số Trung Quốc thu hẹp, dù số ca sinh có tăng nhẹ. Tuy vậy, số trẻ chào đời năm ngoái vẫn ở mức thấp thứ 2 kể từ năm 1949, cho thấy mối đe dọa dài hạn đối với nền kinh tế khi lực lượng lao động ngày càng suy giảm.

Trong suốt hơn một thập kỷ qua, số cặp đôi kết hôn tại Trung Quốc liên tục giảm, xuống dưới 10 triệu vào năm 2019. Trong một bài phát biểu hồi tháng 10/2024, Chủ tịch Tập Cận Bình đã kêu gọi chính quyền các cấp định hướng lại suy nghĩ của giới trẻ về hôn nhân, sinh con và gia đình.

Tháng 8 năm ngoái, Trung Quốc đã đề xuất dự luật nhằm nới lỏng thủ tục đăng ký kết hôn nhưng siết chặt quy trình ly hôn, vấp phải làn sóng chỉ trích mạnh mẽ từ dư luận. 

Vào ngày 10/2, chủ đề về số lượng kết hôn giảm kỷ lục đã trở thành xu hướng trên Weibo - mạng xã hội lớn nhất Trung Quốc. Một số bình luận nổi bật đề cập đến gánh nặng tài chính khi lập gia đình.

Một người dùng viết: “Kết hôn rất tốn kém. Đột nhiên tôi nhận ra rằng sống độc thân cũng khá ổn, ít áp lực hơn và có thể tự do sử dụng số tiền mình kiếm được”.

Theo CNN