Vận chuyển 300 tấn 'kho báu' cất vào hầm dưới lòng đất, cửa nặng 4 tấn, bịt kín không cửa sổ
(Thị trường tài chính) - Nhà kho của Tradium được bảo vệ bởi những bức tường dày, hệ thống camera giám sát và các tấm chắn ngăn tầm nhìn từ bên ngoài. Phần chính của kho là một hầm không cửa sổ, chỉ có thể tiếp cận thông qua cánh cửa nặng 4 tấn.
Sau Thế chiến II, khắp nước Đức xuất hiện dày đặc những hầm trú ẩn khổng lồ, màu xám chuột. Nhiều công trình trong số này về sau được cải tạo thành các câu lạc bộ nhạc techno hay khu leo núi trong nhà.
Tuy nhiên, tại một địa điểm ở Frankfurt mà Nikkei Asia không được phép tiết lộ, một hầm trú ẩn như vậy đã được tái định vị với vai trò hoàn toàn mới: Trở thành kho lưu trữ an ninh cao dành cho các vật liệu chiến lược. Trong bối cảnh địa chính trị biến động và chuỗi cung ứng toàn cầu gián đoạn, hầm trú ẩn này lại một lần nữa cất giữ những bí mật then chốt.
Các kho dự trữ kim loại chiến lược và vật liệu đất hiếm tại châu Âu đã bị hao hụt nghiêm trọng kể từ khi Trung Quốc áp đặt các biện pháp hạn chế xuất khẩu vào tháng 4, nhằm đáp trả loạt thuế nhập khẩu diện rộng của Mỹ.
Tradium, một trong hai nhà nhập khẩu đất hiếm lớn của Đức, đã bắt đầu mua lại nguyên liệu thô chiến lược từ các chủ sở hữu tư nhân, đồng thời phân phối trực tiếp một phần cho các doanh nghiệp công nghiệp châu Âu trong các lĩnh vực từ ô tô, điện tử đến năng lượng và quốc phòng.
Công ty này đã cải tạo hầm trú ẩn từ thời Thế chiến II - từng bị người vô gia cư chiếm dụng - thành một nhà kho quy mô lớn kể từ năm 2011. Động thái này diễn ra một năm sau khi Trung Quốc gây ra “cú sốc đất hiếm” đầu tiên.
Ngày 3/12, Nikkei Asia được mời tham quan độc quyền cơ sở lưu trữ này, với mục đích được cho là để Tradium tiếp cận thêm các doanh nghiệp châu Á. Tuy nhiên, người phát ngôn của công ty cho biết nhà kho này từ lâu đã mở cửa cho bất kỳ cá nhân hay doanh nghiệp nào trên toàn thế giới.
Tại khu vực an ninh cao của nhà kho, phóng viên Nikkei Asia ghi nhận hàng chục thùng và rương kim loại mang nhãn sở hữu của một tập đoàn công nghệ hàng đầu châu Á. Dù vậy, Tradium không cho phép công bố tên doanh nghiệp này.
Khu kho bao gồm 1.400m2 không gian lưu trữ đạt chuẩn hầm két, cùng thêm 1.000m2 ở cấp độ an ninh thấp hơn. Ngoài ra, Tradium còn vận hành hai cơ sở lưu trữ tương tự khác tại Frankfurt - một kho rộng 1.000m2 và một dự án mới với diện tích 2.500m2. Khách hàng có thể lưu trữ bất kỳ tài sản giá trị nào trong hầm, từ trang sức cho tới vàng.
Hai khu nhà kho, vẫn còn mùi sơn mới, chứa hàng trăm thùng phuy màu xanh lam và xanh lục, bên trong là các loại đất hiếm có nguồn gốc từ Trung Quốc như neodymium, praseodymium, terbium và dysprosium, cùng nhiều kim loại chuyên dụng khác gồm gallium, germanium, indium, antimony, rhenium và hafnium.
Với tổng cộng khoảng 300 tấn nguyên liệu thô chiến lược đang được lưu trữ, Tradium cho rằng mình đang sở hữu kho dự trữ lớn nhất châu Âu, dù công ty không loại trừ khả năng tồn tại những kho còn lớn hơn, kín tiếng hơn mà họ không biết đến hoặc không được tiết lộ.
“Cách tiếp cận khuyến khích các chủ sở hữu tư nhân bán lại lượng dự trữ của họ đã giúp cứu nguy cho không ít doanh nghiệp châu Âu, khi tình trạng thiếu hụt nguồn cung được giảm bớt. Rất ít người lường trước được sự đảo chiều mạnh mẽ như vậy cho đến khá gần đây”, người phát ngôn của Tradium cho biết.
Các biện pháp hạn chế xuất khẩu của Trung Quốc trong năm nay đã đẩy giá đất hiếm tăng vọt lên mức chóng mặt. Ngay cả thỏa thuận “đình chiến” kéo dài một năm mà Mỹ và Trung Quốc đạt được vào tháng 10 cũng chỉ khiến giá giảm rất nhẹ so với các mức đỉnh gần đây.
Theo Argus Media, giá dysprosium tại châu Âu đã tăng lên 910 USD/kg vào ngày 27/11, cao gấp hơn ba lần so với trước khi Trung Quốc siết xuất khẩu. Trong khi đó, terbium được giao dịch ở mức 3.700 USD/kg, gần gấp bốn lần so với trước đó. Cả hai kim loại này đều được sử dụng để tăng khả năng chịu nhiệt của nam châm trong động cơ xe điện, và giá hiện vẫn neo ở mức cao nhất trong vòng một thập kỷ.
“Chúng tôi hiện đã bước sang tháng thứ tám gần như không có, hoặc chỉ có nguồn cung đất hiếm cực kỳ hạn chế. Trong bối cảnh hiện nay, một kho dự trữ nguyên liệu chiến lược đủ dùng ít nhất sáu tháng chắc chắn sẽ giúp giảm bớt các điểm nghẽn nguồn cung”, người phát ngôn Tradium nói.
Nhà kho của Tradium được bảo vệ bởi những bức tường dày, hệ thống camera giám sát và các tấm chắn ngăn tầm nhìn từ bên ngoài. Phần chính của kho là một hầm không cửa sổ, chỉ có thể tiếp cận thông qua cánh cửa nặng 4 tấn. Theo Tradium, khả năng chịu tải cực lớn của sàn hầm trú ẩn khiến nơi đây đặc biệt phù hợp để lưu trữ đất hiếm. Thực tế, một khối vật liệu chỉ lớn cỡ viên gạch cũng gần như quá nặng để một người có thể nhấc bằng một tay.
Tradium cho biết, ngay cả trong kịch bản hiếm hoi xảy ra trộm cắp, số vật liệu này cũng không thể được đưa vào chuỗi cung ứng công nghiệp, do người mua bắt buộc phải có chứng nhận sản phẩm.
Việc chụp ảnh bên trong hầm két bị cấm tuyệt đối. Đổi lại cho mức độ an ninh cao như vậy, khách hàng phải trả chi phí “logistics” lên tới 2% giá trị hàng hóa lưu trữ, bao gồm cả bảo hiểm.
Trong bối cảnh Trung Quốc vẫn nắm giữ quyền kiểm soát chặt chẽ đối với nguồn cung toàn cầu, Ngoại trưởng Đức Johann Wadephul hôm 15/12 đã tới Bắc Kinh và gặp Bộ trưởng Thương mại Trung Quốc Wang Wentao. Sau cuộc gặp, ông Wadephul đã làm giảm kỳ vọng rằng các ngành công nghiệp Đức sẽ sớm được cấp phép chung để xuất khẩu đất hiếm từ Trung Quốc.
“Tôi đã nhận được một số tín hiệu, nhưng vẫn còn rất nhiều việc phải làm”, ông Wadephul nói trên kênh truyền hình công cộng Đức ZDF.
Giữa tình trạng khan hiếm nghiêm trọng này, người phát ngôn của Tradium cho rằng giá cả đã trở thành yếu tố thứ yếu đối với các doanh nghiệp công nghiệp: “Ngay cả khi giá có hạ nhiệt, câu hỏi then chốt vẫn là: Khi nào thị trường mới có đủ vật liệu trở lại, và khi nào các biện pháp nới lỏng xuất khẩu mới thực sự có hiệu lực?”.
