Chưa từng có trong lịch sử: Thiết bị của NASA có thể thăm dò khoáng sản từ độ cao 17km, chi tiết đến từng pixel
(Thị trường tài chính) - NASA đang mở ra một hướng tiếp cận hoàn toàn mới trong thăm dò khoáng sản khi đưa vào vận hành AVIRIS 5, cảm biến quang phổ hình ảnh tiên tiến có khả năng nhận diện dấu vết khoáng chất từ độ cao tầng bình lưu. Dù chỉ có kích thước tương đương một chiếc lò vi sóng, thiết bị này được tích hợp công nghệ tiên tiến cho phép lập bản đồ các loại đá giàu lithium và nhiều khoáng sản quan trọng khác với độ chi tiết chưa từng có.
AVIRIS 5 được lắp đặt trên máy bay nghiên cứu ER 2 chuyên bay ở độ cao lớn của NASA. Từ độ cao khoảng 60.000 feet, cảm biến bắt đầu thực hiện các chuyến khảo sát trên bầu trời miền Tây nước Mỹ. Ở vị trí này, thiết bị có thể thu nhận những tín hiệu quang phổ cực yếu phản xạ từ bề mặt địa chất, điều mà các công cụ quan sát thông thường gần như không thể thực hiện.
Mỗi điểm ảnh thu được chứa một phổ ánh sáng đầy đủ, giúp các nhà khoa học nhận diện thành phần khoáng chất chính xác như đọc dấu vân tay.
Dự án được triển khai trong khuôn khổ hợp tác giữa NASA và Cơ quan Khảo sát Địa chất Hoa Kỳ, trở thành chiến dịch lập bản đồ khoáng sản trên không quy mô lớn nhất từng thực hiện tại Mỹ. Đây cũng là một phần của chương trình Earth MRI, nhằm hiện đại hóa toàn diện bản đồ địa chất quốc gia để xác định các nguồn khoáng sản thiết yếu phục vụ năng lượng, sản xuất và an ninh.
Ngay trong năm đầu vận hành, AVIRIS 5 đã thực hiện hơn 200 giờ bay khảo sát tại Nevada, California và nhiều bang miền Tây khác. Một phát hiện đáng chú ý là hectorite, loại đất sét chứa lithium có giá trị cao, được tìm thấy trong chất thải của một mỏ đã ngừng khai thác ở California.
Phát hiện này đặc biệt quan trọng trong bối cảnh lithium nằm trong danh sách 50 khoáng sản chiến lược của Mỹ, với rủi ro cao đối với chuỗi cung ứng. Khả năng phát hiện khoáng sản từ độ cao lớn giúp rút ngắn đáng kể thời gian đánh giá tài nguyên, trong lúc nhu cầu lithium cho pin và năng lượng sạch đang tăng nhanh trên toàn cầu.
Theo Dana Chadwick, nhà khoa học hệ thống Trái Đất tại Phòng thí nghiệm Sức đẩy Phản lực NASA, tiềm năng của AVIRIS 5 không chỉ dừng ở thăm dò khoáng sản. Dữ liệu từ cảm biến này còn hỗ trợ quản lý đất đai, đánh giá nguồn nước từ tuyết tan và theo dõi các khu vực có nguy cơ cháy rừng.
Điểm đột phá của AVIRIS 5 nằm ở độ phân giải không gian cao gấp đôi thế hệ trước, cho phép quan sát các chi tiết địa hình nhỏ tới 30 centimet từ khoảng cách hơn 17 kilomet. Mỗi chuyến bay tạo ra khối lượng dữ liệu khổng lồ, bao gồm hình ảnh và phổ phản xạ chi tiết của từng pixel, cung cấp nền tảng phân tích địa chất chính xác chưa từng có.
Công nghệ của AVIRIS 5 được phát triển tại Phòng thí nghiệm Thiết bị siêu nhỏ của NASA JPL, nơi các kỹ sư kết hợp lăng kính, lưới nhiễu xạ, mảng cảm biến và vật liệu tiên tiến như silicon đen, một trong những chất hấp thụ ánh sáng mạnh nhất hiện nay, nhằm giảm nhiễu và tăng độ chính xác đo đạc. Những công nghệ cùng họ đã từng được sử dụng trong các sứ mệnh không gian, từ lập bản đồ bề mặt Sao Hỏa đến phát hiện nước trên Mặt Trăng và nghiên cứu các hồ methane trên Titan.
Kể từ khi phiên bản AVIRIS đầu tiên ra mắt năm 1986, dòng cảm biến này đã phục vụ nghiên cứu núi lửa, thiên tai, cháy rừng, nông nghiệp và nhiều hiện tượng địa chất sinh thái khác. AVIRIS 5 tiếp tục mở rộng di sản đó thông qua một dự án quy mô chưa từng có, được hậu thuẫn bởi Luật Cơ sở hạ tầng lưỡng đảng của Mỹ.
Trong 4 năm tới, chương trình GEMx được kỳ vọng giúp các địa phương tái khai thác giá trị từ các mỏ cũ, xác định trữ lượng khoáng sản tiềm năng và khoanh vùng các rủi ro môi trường như nước thải axit.
Với AVIRIS 5, việc lập bản đồ lithium chỉ là bước khởi đầu. NASA kỳ vọng cảm biến này sẽ thay đổi cách con người quan sát Trái Đất, thông qua kho dữ liệu quang phổ sắc nét nhất từng được thu thập từ bầu trời.
Theo IE
