3 quyền lợi của người lao động đóng BHXH dưới 20 năm
(Thị trường tài chính) - Có 3 quyền lợi có thể kể đến mà người lao động đóng BHXH chưa đủ 20 năm sẽ được nhận.
1. Rút BHXH một lần
Theo quy định tại khoản 1 Điều 60 và khoản 1 Điều 77 của Luật Bảo hiểm Xã hội (BHXH) 2014 cùng với Nghị quyết 93/2015/QH13, người lao động có thời gian đóng BHXH dưới 20 năm có quyền rút BHXH một lần trong các trường hợp sau:
(i) Đủ tuổi nghỉ hưu theo quy định
(ii) Ra nước ngoài để định cư.
(iii) Người đang bị mắc một trong những bệnh nguy hiểm đến tính mạng như ung thư, bại liệt, xơ gan cổ chướng, phong, lao nặng, nhiễm HIV đã chuyển sang giai đoạn AIDS và những bệnh khác theo quy định của Bộ Y tế.
(iv) Người lao động là sĩ quan, hạ sĩ quan,...khi phục viên, xuất ngũ, thôi việc mà không đủ điều kiện để hưởng lương hưu.
(v) Sau 01 năm nghỉ việc hoặc sau 01 năm không tiếp tục tham gia BHXH tự nguyện.
Như vậy, người lao động có thời gian đóng BHXH dưới 20 năm vẫn có quyền rút BHXH một lần khi thuộc một trong các trường hợp nêu trên. Điều này mang lại sự linh hoạt và hỗ trợ tài chính trong những hoàn cảnh đặc biệt.
Lưu ý: Đối với người lao động tham gia BHXH từ ngày 1/7/2025 trở đi, nếu đã nghỉ việc 1 năm và chưa đủ 20 năm đóng BHXH nhưng không tiếp tục tham gia BHXH tự nguyện, sẽ không còn quyền rút BHXH một lần.
2. Hưởng lương hưu cho lao động nữ trong trường hợp đặc biệt
Theo khoản 3 Điều 54 Luật Bảo hiểm Xã hội (BHXH) 2014, được sửa đổi bởi Bộ luật Lao động 2019, lao động nữ là cán bộ, công chức cấp xã hoặc những người làm việc không chuyên trách tại xã, phường, thị trấn có thể hưởng lương hưu hàng tháng ngay cả khi thời gian đóng BHXH của họ chưa đủ 20 năm.
Cụ thể, lao động nữ thuộc đối tượng trên, nếu đã đóng BHXH từ 15 đến dưới 20 năm và đủ tuổi nghỉ hưu theo quy định, vẫn đủ điều kiện nhận lương hưu hàng tháng khi nghỉ việc.
Quy định này mang lại sự hỗ trợ đặc biệt cho lao động nữ ở cấp xã, phường, thị trấn, đảm bảo an sinh khi về già dù chưa đóng đủ 20 năm BHXH.
3. Thân nhân người lao động được hưởng chế độ tử tuất
Người lao động đã đóng BHXH dưới 20 năm, khi qua đời, thân nhân của họ vẫn có thể nhận các quyền lợi từ chế độ tử tuất, bao gồm trợ cấp mai táng và trợ cấp tuất (hàng tháng hoặc một lần) tùy thuộc vào loại hình BHXH và số năm đóng góp. Cụ thể:
(i) Trợ cấp mai táng
- Điều kiện: Người lao động cần có ít nhất 15 năm đóng BHXH và chưa rút BHXH một lần.
- Mức trợ cấp: Mỗi thân nhân đủ điều kiện nhận trợ cấp tuất hằng tháng sẽ được hưởng 50% mức lương cơ sở, tương đương 1.170.000 đồng/tháng (dựa trên mức lương cơ sở hiện tại). Đối với những thân nhân không có người trực tiếp nuôi dưỡng, mức trợ cấp tăng lên 70% mức lương cơ sở, tức là 1.638.000 đồng/tháng.
Đây là khoản trợ cấp đều đặn, hỗ trợ tài chính cho những người thân của người lao động đã qua đời, đặc biệt hữu ích với các trường hợp gia đình gặp khó khăn trong việc tự chăm sóc hoặc nuôi dưỡng.
(ii) Trợ cấp tuất hàng tháng hoặc trợ cấp tuất một lần
Mức trợ cấp tuất một lần được tính dựa trên tổng số năm đã đóng BHXH của người lao động. Cụ thể:
- Với mỗi năm đóng BHXH trước năm 2014: Thân nhân nhận được 1,5 lần mức bình quân tiền lương tháng đóng BHXH.
- Với mỗi năm đóng BHXH từ năm 2014 trở đi: Mức trợ cấp tăng lên 2 lần mức bình quân tiền lương tháng đóng BHXH.
- Mức trợ cấp tối thiểu là 3 tháng mức bình quân tiền lương tháng đóng BHXH.
Khoản trợ cấp này giúp hỗ trợ thân nhân trong các chi phí sinh hoạt hoặc an sinh sau khi mất đi nguồn thu nhập chính từ người lao động.
Nếu người lao động đóng BHXH dưới 20 năm và đã rút BHXH một lần trước khi qua đời, thân nhân sẽ không được hưởng bất kỳ chế độ tử tuất nào. Điều này nhấn mạnh tầm quan trọng của việc duy trì đóng BHXH cho đến khi đạt được quyền lợi hưu trí hoặc tử tuất đầy đủ.
Với các chế độ tử tuất này, BHXH hỗ trợ thân nhân người lao động giảm bớt khó khăn tài chính sau sự ra đi của người thân, đặc biệt là đối với những người lao động có thời gian đóng BHXH ngắn hoặc chưa đạt đủ 20 năm đóng BHXH.
