24 năm phát triển, thị trường chứng khoán Việt Nam có vốn hóa đạt 300 tỷ USD
(Thị trường tài chính) - Theo ông Bùi Hoàng Hải, Phó Chủ tịch Ủy ban Chứng khoán Nhà nước, dù thời gian hình thành và phát triển chỉ bằng 1/4 so với các nước trong khu vực như Philippines, Thái Lan, và Malaysia, nhưng thị trường chứng khoán Việt Nam đã đạt được những bước tiến vượt bậc và hiện có quy mô đáng kể.
Vốn hóa 300 tỷ USD
Ngày 23/7, Báo Đầu tư cùng Ủy ban Chứng khoán Nhà nước (UBCKNN) và các đơn vị đối tác tổ chức tọa đàm trực tuyến với chủ đề “Thị trường chứng khoán Việt Nam: Động lực mới, cơ hội mới”.
Tại Tọa đàm, ông Bùi Hoàng Hải, Phó Chủ tịch Ủy ban Chứng khoán Nhà nước, đã chia sẻ về hành trình phát triển của thị trường chứng khoán Việt Nam trong suốt 24 năm qua. Dù thời gian hình thành và phát triển chỉ bằng 1/4 so với các nước trong khu vực như Philippines, Thái Lan, và Malaysia, nhưng thị trường chứng khoán Việt Nam đã đạt được những bước tiến vượt bậc và hiện có quy mô đáng kể.
Ban đầu, chỉ với 2 cổ phiếu niêm yết, đến nay thị trường đã có hơn 1.800 cổ phiếu với vốn hóa thị trường lên tới 70% GDP, tương đương 300 tỷ USD. Theo ông Hải, nếu so sánh theo vốn hóa thị trường toàn cầu, Việt Nam xếp hạng 34 hoặc 35, không hề thấp. Thị trường chứng khoán Việt Nam còn nổi bật với tính thanh khoản cao, mức thanh khoản trong năm 2024 luôn gần 1 tỷ USD/phiên, chưa tính đến khối lượng giao dịch trên thị trường trái phiếu chính phủ và doanh nghiệp.
Trong 24 năm qua, thị trường chứng khoán đã thúc đẩy mạnh mẽ công tác cổ phần hóa và nâng cao hiệu quả của doanh nghiệp nhà nước. Gần một nửa trong số 1.800 doanh nghiệp niêm yết và đăng ký giao dịch hiện nay có nguồn gốc từ cổ phần hóa. Nhờ thị trường chứng khoán, nhiều doanh nghiệp nhà nước đã mở rộng sản xuất, kinh doanh, đem lại giá trị lớn cho nhà đầu tư và nhà nước. Điển hình là REE, doanh nghiệp đầu tiên tham gia thị trường, đã trở thành một tập đoàn lớn.
Ngoài ra, sự hiện diện của nhiều tập đoàn tư nhân lớn trên thị trường chứng khoán cũng là minh chứng rõ ràng cho tầm quan trọng của thị trường này. Nếu không có thị trường chứng khoán, nhiều tập đoàn lớn hiện nay khó có thể phát triển chỉ dựa vào năng lực nội tại và nguồn vốn ngân hàng.
Thị trường chứng khoán không chỉ thúc đẩy kinh doanh mà còn lan tỏa tinh thần kinh doanh công bằng và minh bạch. Với các chính sách khuyến khích, thị trường chứng khoán đang hướng các doanh nghiệp đến hoạt động kinh doanh có trách nhiệm với xã hội và môi trường theo nguyên tắc ESG, đóng góp vào sự phát triển bền vững của nền kinh tế.
Ông Hải cho biết, mục tiêu phát triển thị trường chứng khoán đến năm 2030 đã có một số tiêu chí gần đạt được, như tỷ lệ vốn hóa/GDP và số lượng nhà đầu tư. Dù tỷ lệ vốn hóa/GDP hiện giảm so với các năm trước, nhưng mức vốn hóa thị trường tăng mạnh, đạt khoảng 300 tỷ USD và số lượng nhà đầu tư lên tới 9 triệu người, gần đạt mục tiêu đề ra.
Một trong những mục tiêu quan trọng là nâng hạng thị trường chứng khoán Việt Nam từ thị trường cận biên lên thị trường mới nổi vào năm 2025. Việc này không chỉ mở ra nhiều cơ hội cho thị trường chứng khoán mà còn góp phần nâng cao hình ảnh và môi trường đầu tư của Việt Nam.
Các giải pháp để đạt mục tiêu này đang được triển khai tích cực. Bộ Tài chính đã hoàn thành dự thảo thông tư về prefunding (ký quỹ trước khi giao dịch) và lấy ý kiến rộng rãi từ các thành viên thị trường và nhà đầu tư. Dự thảo này sẽ được chỉnh sửa và ban hành sớm nhất có thể.
Năm 2030 có thể thu hút 25 tỷ USD
Việc nâng hạng thị trường chứng khoán từ thị trường cận biên lên thị trường mới nổi không những đem lại nhiều cơ hội cho thị trường chứng khoán Việt Nam, các chủ thể tham gia thị trường nói riêng, mà còn góp phần nâng cao hình ảnh, môi trường đầu tư, thúc đẩy phát triển nền kinh tế nói chung.
Theo đánh giá, khi được nâng hạng, thị trường chứng khoán Việt Nam sẽ thu hút một lượng vốn, thúc đẩy tăng trưởng quy mô và thanh khoản thị trường. Theo ước tính của Ngân hàng Thế giới, chỉ tính riêng dòng vốn đầu tư gián tiếp (FII) thì thị trường chứng khoán Việt Nam có thể thu hút khoảng 25 tỷ USD đến năm 2030.
Ông Bùi Hoàng Hải cho biết, việc thị trường chứng khoán nâng hạng vào năm 2025 là mục tiêu đã được Chính phủ chỉ dạo, đồng thời Thủ tướng Chính Phủ cũng đã có chỉ thị yêu cầu các bộ, ngành liên quan thực hiện các giải pháp trong phạm vi, chức trách, nhiệm vụ của mình để giải quyết nút thắt gây cản trở cho việc nâng hạng.
Về phía Bộ Tài chính, công tác chuẩn bị không hề trầm lắng mà diễn ra vô cùng sôi động. Hiện nay, Ủy ban Chứng khoán Nhà nước cùng các thành viên thị trường như SSI, Techcombank và các ngân hàng lưu ký… đang tích cực xây dựng các giải pháp, chuẩn bị nguồn lực, nhân lực, công nghệ, tài chính… để chuẩn bị cho việc thị trường nâng hạng, cũng như các giải pháp để nâng hạng.
Đến thời điểm hiện tại, tựu chung lại, giải pháp để vượt qua nút thắt lớn nhất là câu chuyện về prefunding (ký quỹ trước khi giao dịch) đã được Bộ Tài chính thực hiện thông qua hoàn thành dự thảo bằng việc sửa 4 thông tư. Theo đó, dự thảo của thông tư này đã được lấy ý kiến của toàn bộ thành viên thị trường, các đối tượng chịu tác động, thậm chí là cả World Bank, các nhà đầu tư nước ngoài… và đã được đăng trên website của Ủy ban Chứng khoán Nhà nước, Bộ Tài chính.
“Vào thứ 6 tuần vừa qua (19/7), Ủy ban Chứng khoán Nhà nước đã hoàn thiện bản dự thảo cuối cùng và đăng trên trang web bằng cả tiếng Anh và tiếng Việt để nhà đầu tư và các thành viên thị trường có thể thấy được. Nếu có thêm ý kiến đóng góp, bản dự thảo này sẽ còn được chính sửa trước khi Ủy ban Chứng khoán Nhà nước trình ký ban hành”, ông Hải cho hay.
Đối với câu chuyện về tỷ lệ sở hữu nước ngoài và quyền tiếp cận bình đẳng thông tin của nhà đầu tư nước ngoài, tại bản dự thảo thông tư mới đăng tải, Ủy ban Chứng khoán Nhà nước cũng đã có những quy định mang tính chất bắt buộc và có lộ trình. Theo đó, đối với các công ty niêm yết sẽ phải đăng công bố thông tin đồng thời bằng cả tiếng Anh và tiếng Việt để đảm bảo quyền bình đẳng tiếp cận thông tin đối với nhà đầu tư nước ngoài. Ngoài thông tin định kỳ và bất thường ra, thông tin về tỷ lệ sở hữu nước ngoài cũng sẽ được đăng song ngữ công khai trên các nền tảng đại chúng.
Về phía bộ, ngành khác, ông Hải cho biết, Bộ Kế hoạch Đầu tư, Ngân hàng Nhà nước đang tích cực triển các giải pháp có liên quan đến vấn đề như tháo gỡ thủ tục hành chính, tạo điều kiện thuận lợi cho việc mở tài khoản đầu tư vốn gián tiếp và rà soát lại việc công bố đầy đủ danh mục tỷ lệ sở hữu nước ngoài của các ngành nghề theo hướng công khai.
Trong quá trình tiến hành các giải pháp, Ủy ban Chứng khoán Nhà nước luôn trao đổi trực tiếp với nhà đầu tư và tổ chức quốc tế. Đến thời điểm hiện tại, Ủy ban Chứng khoán Nhà nước đã nhận được đánh giá tích cực của các nhà đầu tư có tham gia vào thị trường chứng khoán Việt Nam và các nhà đầu tư lớn trên thế giới. Phần lớn các giải pháp đều đã nhận được sự đồng thuận. Còn những vấn đề đang được trao đổi hầu như liên quan đến tính kỹ thuật, liên quan đến mối quan hệ giữa nhà đầu tư, công ty chứng khoán và ngân hàng lưu ký…
