Nhà khoa học hàng đầu rời Mỹ, chọn Trung Quốc: Sở hữu hơn 170 công trình nghiên cứu được công bố trên các tạp chí uy tín, có ý nghĩa quan trọng trong khai thác đất hiếm
(Thị trường tài chính) - Làn sóng dịch chuyển nhân tài khoa học tiếp tục gia tăng giữa căng thẳng Mỹ - Trung, khi Bắc Kinh đẩy mạnh chiến lược thu hút chuyên gia hàng đầu nhằm củng cố vị thế trong cuộc đua công nghệ và kiểm soát tài nguyên chiến lược toàn cầu.
GS. Niu Fenglin, chuyên gia địa vật lý nổi tiếng với những đột phá trong nghiên cứu dự báo động đất, vừa chấp nhận vị trí giáo sư danh dự tại Đại học Khoa học và Công nghệ Trung Quốc (USTC) sau 22 năm công tác tại Mỹ.
Theo thông báo từ USTC hồi tháng 11, GS. Niu đã từ nhiệm vị trí giáo sư chính thức tại Đại học Rice (Houston, Texas) để về nước đảm nhận cương vị mới tại Khoa Khoa học Trái đất và Không gian. Ông là người thứ ba được USTC - một trong những trường đại học hàng đầu tại tỉnh An Huy, đông nam Trung Quốc - trao tặng danh hiệu này.
GS. Niu được quốc tế công nhận với những công trình nghiên cứu tiên phong về cấu trúc bên trong Trái Đất. Ông đã phát triển thành công các kỹ thuật chụp ảnh địa chấn ở nhiều độ sâu khác nhau, góp phần quan trọng trong việc tìm hiểu các quá trình hóa lý diễn ra bên trong lõi Trái Đất.
Quyết định của GS. Niu diễn ra trong bối cảnh địa-chính trị và khoa học công nghệ hiện nay. Về mặt chiến lược quốc gia, việc thu hút được một chuyên gia hàng đầu về địa chất như GS. Niu có ý nghĩa đặc biệt khi Trung Quốc đang nắm giữ vị thế độc tôn trong chuỗi cung ứng đất hiếm toàn cầu.
Chuyên môn của ông về nghiên cứu cấu trúc địa chất sâu có thể đóng góp trực tiếp vào việc phát triển công nghệ thăm dò và khai thác các mỏ đất hiếm - vốn thường nằm ở các vị trí địa chất phức tạp.
Trong bối cảnh địa chính trị, quyết định này cho thấy sự căng thẳng gia tăng giữa Mỹ và Trung Quốc trong lĩnh vực khoa học công nghệ. Các chính sách hạn chế của Texas đối với các nhà khoa học gốc Trung Quốc đã tạo ra một môi trường làm việc khó khăn, thậm chí không khả thi cho nhiều chuyên gia. Điều này vô tình đẩy nhanh xu hướng "chảy chất xám ngược" về Trung Quốc, khi các nhà khoa học tài năng như GS. Niu lựa chọn trở về quê hương.
GS. Niu Fenglin, sinh năm 1966 tại tỉnh Giang Tô, đã có một hành trình học thuật ấn tượng trước khi trở về quê hương. Sau khi tốt nghiệp USTC năm 1988, ông hoàn thành chương trình tiến sĩ tại Đại học Tokyo năm 1997 và bắt đầu sự nghiệp tại Đại học Rice (Mỹ) từ năm 2002 với vị trí trợ lý giáo sư.
Năm 2008 đánh dấu một bước ngoặt quan trọng khi ông công bố nghiên cứu đột phá trên tạp chí Nature về khả năng dự báo động đất. Công trình phân tích dữ liệu 10 năm từ Đứt gãy San Andreas (California) đã chứng minh khả năng đo lường những biến động địa chấn trước động đất, thu hút sự chú ý rộng rãi của cộng đồng khoa học quốc tế.
Thành tựu nghiên cứu của GS. Niu tại Đại học Rice là đáng nể: hơn 170 công trình được công bố trên các tạp chí uy tín, với hơn 7.700 trích dẫn. Sự nghiệp của ông liên tục thăng tiến, từ phó giáo sư (2009) đến giáo sư chính thức (2011). Năm 2023, ông được vinh danh là thành viên Liên đoàn Địa vật lý Mỹ - tổ chức khoa học Trái đất và không gian lớn nhất thế giới.
Tuy nhiên, bối cảnh chính sách tại Texas đã có những thay đổi đáng kể. Tháng 5/2023, bang này ban hành luật hạn chế sinh viên Trung Quốc tiếp cận phòng thí nghiệm đại học. Đến tháng 10, Thống đốc Greg Abbott còn cấm nhân viên các tổ chức công lập đi Trung Quốc vì lý do cá nhân.
Trong bối cảnh đó, USTC đã đưa ra gói đãi ngộ hấp dẫn cho GS. Niu, bao gồm kinh phí nghiên cứu dồi dào, trợ cấp sinh hoạt, phúc lợi gia đình và mức lương cạnh tranh. Đây là một phần trong chiến lược thu hút nhân tài của chính phủ Trung Quốc, đặc biệt là các chuyên gia hàng đầu đang làm việc tại nước ngoài.
Tham khảo South China Morning Post (SCMP)
